Chùa Nôm
“Có khi nào bạn tới thăm một ngôi chùa, hãy ghi lại những nét đẹp của ngôi chùa ấy. Trong nhịp sống sôi động ngày nay, những nét cổ xưa ấy trở nên mong manh”
Làng Nôm và Chùa Nôm
Ngày đầu tiên của năm mới 2019, chúng tôi tới thăm Chùa Nôm và Làng Nôm (xã Đại Đồng, Văn Lâm, Hưng Yên), chỉ cách Hà Nội khoảng hơn 30km.
Cây cầu đá dẫn vào làng
Ấn tượng đầu tiên là cây cầu đá trên đường vào làng, có lẽ là có một không hai. Một cây cầu hoàn toàn bằng đá với những cột đỡ được trang trí đầu rồng đục đẽo cầu kỳ.
Chùa Nôm
Trước tiên, chúng tôi thăm Chùa Nôm, còn có tên là Linh Thông Cổ Tự. Ngôi chùa này cho ta hình dung rõ nét về vẻ đẹp của chùa xưa trong những thế kỷ trước. Nét đẹp này ngày càng trở nên khó tìm hơn với những ngôi chùa mới hơn, xây dựng về sau này.
Nhìn toàn cảnh chùa Nôm toát lên một vẻ đẹp tĩnh lặng của một ngôi chùa cổ. Mái ngói xưa, dưới những gốc cây rợp lá. Những cây bưởi trái sum suê.
Ao chùa thả bèo và sen. Chúng tôi tới vào mùa đông khi không còn sen nở. Nhưng chắc hẳn chùa rất đẹp vào mùa hè giữa những cánh đồng lúa xanh tốt và sen nở ao chùa.
Chắc chắn mùa hè khi hoa sen nở, phong cảnh sẽ rất đẹp. Tôi sẽ cần quay trở lại đây vào mùa hè để ngắm hồ sen 🙂
Nét đẹp hiếm có của chùa Nôm là ở cổng chùa và cột chống hoàn toàn bằng gỗ lớn và được chạm trổ cầu kỳ. Bảo tồn được những công trình bằng gỗ này có lẽ là một sự thần kỳ. Biết bao nhiêu công trình gỗ ở Bắc bộ đã không còn tồn tại qua bao thử thách của thời gian và thời tiết.
Tượng cổ
Người dân nơi đây còn tự hào về những pho tượng trong hành lang của nhà tổ. Những pho tượng này chỉ từ những vật liệu bình dị như đất sét, trấu…nhưng rất biểu cảm và rất bền. Qua bao trận lụt lội, những pho tượng này vẫn “trơ gan cùng tuế nguyệt” và vẫn còn nguyên vẹn.
Chợ Nôm ở trước cổng chùa Nôm
Trước cửa chùa Nôm là chợ. Có lẽ chợ gần chùa là quan niệm của người xưa. Chợ huyên náo bao nhiêu thì chùa lại tĩnh lặng bấy nhiêu. Những gian hàng xây bằng gạch đỏ từ bao đời. Quan niệm của người xưa có thể đã không còn phù hợp với nhịp sống hối hả hiện nay. Chợ trước cổng chùa làm xấu đi cảnh quan chung của ngôi chùa cổ. Tiếng ồn và rác thải bao vây ngôi chùa.
Làng Nôm
Làng Nôm vẫn còn giữ nguyên được nét đặc trưng làng Việt cổ với nhà thờ họ, cây đa, giếng nước, ao làng, đình làng cổ từ thế kỷ 17.
Cổng vào làng Nôm vẫn giữ nguyên nét truyền thống Giếng cổ cạnh đình làng Nôm
Khác với các làng khác, đường dẫn tới đình là một dãy các nhà thờ họ, không xen kẽ nhà ở. Có lẽ chính vì vậy mà không có sự nhốn nháo ồn ào của sinh hoạt đời thường. Một không gian làng Việt cổ xưa không trộn lẫn với cầu ao và giếng nước cổ trước sân đình.
Làng còn có một dãy nhà thờ họ hai bên bờ ao.
Đình làng Nôm
Có từ thế kỷ 17, thờ thánh Tam Giang, vốn là tướng của Trưng Trắc. Có thể chính vì vậy mà hai bên cổng đình có hai chú voi đá đứng chầu.
Tôi đã chứng kiến đô thị hóa và cuộc sống hối hả đang từng ngày làm biến đổi không gian trầm lặng của các làng nông nghiệp và các ngôi chùa cổ. May mắn thay, vẫn còn giữ được những di tích như chùa và đình làng Nôm. Tới đây, ta có thể hình dung được phần nào cuộc sống nông nghiệp trong một ngôi làng Việt cổ. 1/1/2019