Siberia

là một vùng đất rộng lớn (diện tích tới 13 triệu km2), thưa dân nhất thế giới (chỉ có 4.3 triệu cư dân), thuộc nước Nga từ thế kỷ 17. Nhắc tới Siberia tôi thường nghĩ tới một vùng đất mà ấn tượng theo sách vở là một vùng khí hậu khắc nghiệt tuyết trắng quanh năm, là tử địa của những người bị lưu đầy tới đây do chống đối chế độ Sa hoàng và sau này chế độ Sovjet. Tôi đã có dịp trải nghiệm một Siberia hoàn toàn khác qua chuyến thăm Irkutsk và hồ Bajkal vào mùa hè tháng 7 năm 2017. Một số địa danh tôi đã đi qua đều mang những nét riêng mà ghép lại thành một bức tranh vẫn chưa đầy đủ về vùng đất này.

1.Irkutsk

là thành phố còn nhiều hình ảnh của Sovjet một thời. Khi đã vào thành phố, những chiếc xe ô tô lada, tàu điện và trolli bus cũng là những nét quen thuộc một thời của những năm 80 song song tồn tại cùng với Mercedes, Toyota…. Irkutsk, thành phố luôn nhớ tới những nhân vật nổi tiếng một thời của quá khứ. Khắp thành phố, khách du lịch có thể gặp những bức tượng bán thân hoặc toàn thân của những người đã có công gây dựng và đóng góp cho thành phố như tượng bán thân của ông Lenin đứng trên đại lộ Lênin, nhìn thẳng ra đại lộ Karl Max, tượng Gaidai, tượng Sa hoàng, tượng Maxim Gorki…..Tới Irkutsk một ngày có thể đi chụp ảnh trên bờ sông Angara, thăm các bảo tàng nghệ thuật hay thăm các nhà thờ thiên chúa giáo dòng Orthodox.

2.Hồ Bajkal

là hồ nước ngọt lớn nhất thế giới, còn được gọi là hòn ngọc của Siberia. Hồ dài khoảng 700 km, chỗ rộng nhất tới 70km và nơi sâu nhất tại Olkhon khoảng hơn 1600m. Hồ Bajkal đẹp tới sững sờ, một vẻ đẹp ta có thể ngắm nhìn không biết chán khi màu mây trắng trên mặt nước trong xanh, khi ánh hoàng hôn ráng đỏ trên mặt hồ, khi những đàn bò nhởn nhơ gặm cỏ bên hồ nước trong xanh….Hải âu trắng bay dập dờn trên mặt nước và kêu rộn rã cả một vùng. Mặt nước hồ luôn biến đổi khi thì trong veo nhìn tới từng viên sỏi ở đáy nước, khi thì như chiếc gương bạc, màu xanh nước hồ và màu xanh của trời hầu như không có ranh giới.

3.Olkhon

là đảo lớn nhất của hồ Bajkal và là đảo lớn thứ tư trên thế giới. Olkhon được cho là có sức mạnh siêu nhiên và là vùng đất thiêng đối với những người dân ở Bajkal. Thảo nguyên rộng lớn tận chân trời, rừng Tajga và đá là phong cảnh đặc trưng của Olkhon. Cư dân thưa thớt, Olkhon hoàn toàn bảo toàn được vẻ đẹp hoang sơ. Chắc chính quyền ở đây cũng muốn đảo vẫn mãi là nguyên bản nên rất hạn chế sự can thiệp của con người. Xe lên đảo đi đường mòn, sống trâu, khúc khuỷu nảy tung người. Những chiếc xe vùng này cực khỏe, hay còn dùng được từ nồi đồng cối đá. Hàng ngày đi trên những khúc đường sống trâu, đồi núi uốn lượn hẳn là phanh và lốp phải rất ổn tuy bề ngoài chiếc xe thì ….đúng là từ thời Sovjet.

4.Khuzhir

là thị trấn đông dân nhất của Olkhon. Dân số khoảng 1500 người chủ yếu là người Buryat. Vùng đất linh thiêng đậm đặc tín ngưỡng Shaman. Shaman là một tín ngưỡng rất cổ xưa của vùng Bajkal. Các cư dân Buryat ở đây tin vào các Shaman, i.e.pháp sư hay thầy cúng, thầy mo, những người được cho là có thế lực siêu nhiên, giao tiếp được với các linh hồn, biết gọi hồn, biết chữa bệnh etc… Shaman có thể là đàn ông hay đàn bà. Tín ngưỡng cổ xưa này cũng tương tự như thầy mo, thầy cúng …ở VN. Mỏm Burkhan hay còn gọi là mỏm Shaman do những người dân thường tới đây để tiến hành các nghi lễ. Trong sự hùng vĩ, thoáng đạt của thiên nhiên dường họ cảm thấy có thêm sức mạnh và năng lượng cũng như sự linh thiêng của đất trời.

5.Kharantsy

là một làng nhỏ trên đảo Olkhon. Kharantsy đẹp hoang sơ với thảo nguyên mênh mông và rừng tajga rộng lớn. Dân số chỉ khoảng 97 người chủ yếu là người Buryat và những người Nga kinh doanh dịch vụ nhà nghỉ. Ngôi làng nhỏ nằm ở bìa rừng chỉ có khoảng mấy hộ dân kinh doanh dịch vụ du lịch cách nhau bởi những hàng rào bằng gỗ. Những ngôi nhà gỗ xinh xắn thơm nức mùi nhựa thông. Đều thấp, tối đa là 2 tầng, toàn bộ bằng gỗ thông mái nhọn lợp tôn các màu. Thảo nguyên bát ngát và rừng tajga rộng lớn và hoang sơ là nét quyến rũ của Kharantsy.

6.Khoboi

là mũi đất ở vị trí cực bắc của Olkhon, đây là nơi rất quan trọng về mặt tâm linh với người dân bản xứ. Hồ Bajkal xanh ngắt dưới trời mây trắng. Hai bên là núi cao hùng vĩ. Nhìn bên phải là “”biển nhỏ”” nhìn bên trái là “”biển lớn””. Thời tiết lạ thay tới đây không còn lạnh nữa mà trong tích tắc chuyển sang mùa hè. Một ví dụ hay về thời thiết thay đổi thất thường ở Bajkal. Gió thổi bay người. Cô bạn người Nga không nên đứng gần các mỏm đá vì gió có thể thổi bay người.

Một năm trôi qua từ ngày chúng tôi tới Siberia và hồ Bajkal. Địa danh này là một trong những điểm đến ấn tượng nhất của chúng tôi. Một vùng đất quá hoang sơ. Đẹp tới sững sờ. Mang trong mình một sức mạnh siêu nhiên./.201707